Roem is een verzachtende omstandigheid
Mijn vrouw sprak ooit met Xander de Buisonje. Het is pakweg vijftien jaar geleden. We waren met onze auto, gevuld met vier kinderen en onszelf, ’s avonds laat onderweg van een familiefeest naar huis. Tussen Zaltbommel en Den Bosch ligt tankstation De Lucht en daar gingen we tanken. We, dat betekent dat ik tankte en mijn vrouw binnen in de winkel ging afrekenen.
Wachtend op hun moeder, tuurden de kinderen naar buiten. En daar zagen ze ineens Xander de Buisonje. De zanger was ook onderweg van ergens naar ergens, moest ook tanken en moest ook afrekenen.
‘Verrek, dat is die zanger’, zei een kind. ‘Van Volumia’, zei een tweede kind. ‘De Buison-nogwat’, vulde kind drie aan. ‘De Buisonje’, wist nummer vier.
Xander de Buisonje botste bij het binnengaan van de shop zowat tegen mijn vrouw. ‘Hé hallo!’, zei mijn vrouw. ‘Hoi’, zei De Buisonje. ‘Mama spreekt Xander de Buisonje aan’, zeiden de kinderen. Een van hen deed er een bondige recensie bij. ‘Voor schut!’
Het waren pubers, toen.
‘Had je die man net gezien?’, vroeg mijn vrouw toen ze instapte. Ja, die hadden we zeker gezien. ‘Woont ie bij ons in de wijk? Hij komt me zo bekend voor, maar ik weet niet waarvan. Dacht even dat het een collega was. Maar dat is ie niet.’ De kinderen lachten.
Mijn vrouw dacht een buurman te hebben ontmoet daar aan de A2. Xander de Buisonje wist niet beter of daar was alweer iemand die hem als bekendheid herkende en hem alleen om die reden meende te moeten begroeten.
Want zo gaat dat als je beroemd bent – terwijl zowat iedereen anoniem is bij een tankstation en waar dan ook, herkent iedereen jou. En meer dan dat: ze weten waarom je bekend bent, welke hits je had, dat je getrouwd was en waarom je dat nu niet meer bent. Iedereen die je tegen het lijf loopt als je gaat afrekenen vindt je geweldig of vindt je een lul – andersom heb je geen idee wat je van die onbekenden moet vinden.
Zie maar eens gewoon jezelf te blijven als elke toevallige voorbijganger je kent of meent te kennen. Als werkelijk elke dag iemand met je op de foto wil of een handtekening verwacht.
Gewoon blijven wie je bent is niet te doen. In het beste geval kun je met keihard werken om te spelen dat je nog altijd heel gewoon bent. Aan het einde van elke dag plof je dan bekaf in bed en zeg je met een te hoog piepstemmetje hakkelend tegen de vrouw naast je: ‘Maris, het was weer zó zwaar vandaag’. In het slechtste geval sluit je aan in de lange rij beroemdheden die zo losgezongen raakten van de realiteit dat ze compleet van het padje wel moesten vernederen, coke snuiven, beledigen, tiranniseren, kelen dichtknijpen, aanranden, slaan of verkrachten.
Mogelijk dat er weinig of niets is dat hen vrijpleit voor hun wangedrag, maar er is voor elke BN’er wel dezelfde verzachtende omstandigheid. Ze zijn beroemd. Mensen zijn niet geschikt voor roem, horen niet beroemd te zijn. Hier en daar wordt iemand rijk van roem en dat is vast erg plezierig, maar uiteindelijk raakt zowat elke bekendheid de weg kwijt vanwege het gebrek aan anonimiteit. En aan het feit dat iedereen om hem of haar heen zich onnatuurlijk gedraagt.
Toen ik de auto startte en we de A2 opreden, zat Xander de Buisonje waarschijnlijk nog even in gedachten verzonken achter het stuur. Wie had hij nou net begroet? Het duurde even voor hij erachter was: het was die juf van groep 4 in dat Brabantse dorp. Zangers, tv-journalisten en showmasters kwam hij overal tegen, maar leerkrachten die kinderen leerden rekenen en schrijven en ook nog eens vormden tot goede mensen – dat je die zomaar bij een tankstation langs de snelweg tegenkwam en dat zo iemand zomaar hallo zei tegen hem, simpele zanger en liedjesschrijver…
Hij had haar een handtekening moeten vragen.